Oktoberfest, największy festiwal piwny na świecie, ma swoje korzenie w wydarzeniach, które miały miejsce ponad 200 lat temu. Jak wyglądały jego początki? Jak stał się największym świętem piwa na świecie?
Spis treści
Oktoberfest co to jest?
Na samo wspomnienie nazwy Oktoberfest wiele osób zadaje sobie pytanie: czym tak naprawdę jest ten festiwal i jakiego okresu sięgają jego początki? Otóż spieszę z wyjaśnieniem. Ojcem chrzestnym festiwalu jest Książę Bawarii Ludwig I, który później został jej królem. Oktoberfest rozpoczął się jako część uroczystości ślubnych Ludwiga z księżniczką Teresą z Saksonii-Hildburghausen, które odbyły się 12 października 1810 roku. Z tej okazji zorganizowano wielką uroczystość z wyścigami konnymi na łąkach przed murami Monachium. Sukces wydarzenia sprawił, że postanowiono je powtarzać co roku, dając początek corocznej tradycji.
Jednak aby w pełni zrozumieć fenomen Oktoberfestu, należy cofnąć się niemal o 300 lat do 1516 roku, kiedy to wprowadzono słynne Bawarskie Prawo Czystości, znane jako Reinheitsgebot. Prawo to regulowało proces produkcji piwa, ograniczając go do kilku podstawowych składników, takich jak woda, jęczmień i chmiel. Zgodnie z zapisami Reinheitsgebot piwo można ważyć od 29 września do 23 kwietnia. To właśnie te zasady kształtowały piwowarstwo w Bawarii i stanowiły fundament dla późniejszych tradycji, w tym także Oktoberfestu. Festiwal ten z czasem przekształcił się z lokalnego święta w globalne wydarzenie, na które zjeżdżają się ludzie z całego świata.
Rozwój i ewolucja Oktoberfestu
Pierwsze edycje Oktoberfestu odbywały się w październiku, stąd też pochodzi nazwa festiwalu. Jednak w 1872 roku zdecydowano się przesunąć jego start na drugą połowę września, aby skorzystać z lepszej pogody i dłuższego dnia. Przez lata Oktoberfest ewoluował, zyskując na znaczeniu i rozmiarach. W 1896 roku sam Albert Einstein montował oświetlenie na festiwalu, co pokazuje, jak wielkie osobistości były związane z tym wydarzeniem.
Oktoberfest stał się również miejscem, gdzie tradycje bawarskie są pielęgnowane i prezentowane światu. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli festiwalu są tradycyjne bawarskie stroje – Lederhosen dla mężczyzn i Dirndl dla kobiet. Lederhosen, czyli skórzane spodnie, pierwotnie były strojem roboczym, ale z czasem stały się symbolem bawarskiej tożsamości i dumy regionalnej. Kobiety noszą Dirndl, które podkreślają i eksponują walory kobiece, dodając uroku temu ludowemu świętu.
Niezapomniane doświadczenie: atmosfera Oktoberfestu
Oktoberfest to nie tylko piwo, choć bez wątpienia stanowi ono centralny punkt wydarzenia. Festiwal odbywa się na terenie Theresienwiese, nazwanego na cześć księżniczki Teresy, gdzie przez kilkanaście dni bawią się miliony ludzi. Szacuje się, że każdego roku przez teren festiwalu przewija się około 7 milionów osób. Miejscowi nazywają festiwal "Wiesn", od niemieckiego słowa oznaczającego łąkę, co podkreśla jego korzenie i bliskość z naturą.
Atmosfera Oktoberfestu jest niezwykle żywa i radosna. W pawilonach piwnych, które mogą pomieścić tysiące osób, od rana do wieczora rozbrzmiewa muzyka grana przez orkiestry, zwane Kapelle. Muzyka, śpiew i taniec tworzą niepowtarzalny klimat, który sprawia, że uczestnicy chętnie wspinają się na stoły, by razem świętować. Jest to dowód na to, że wieczór spędzony na Oktoberfest był udany.
Piwo i tradycje piwowarskie
Nieodłącznym elementem Oktoberfestu jest oczywiście piwo, które podawane jest wyłącznie w litrowych kuflach zwanych Maßkrug. Te solidne naczynia są symbolem festiwalu, a ich waga, zwłaszcza po napełnieniu, jest znacząca – pusty kufel waży około 1,2 kg. Kelnerki i kelnerzy, często ubrani w tradycyjne stroje, muszą mieć doskonałą kondycję, aby obsłużyć tłumy gości, pokonując dziennie wiele kilometrów z ciężkimi kuflami.
Na Oktoberfest piwo dostarczane jest wyłącznie przez sześć tradycyjnych monachijskich browarów: Augustiner-Bräu, Hacker-Pschorr, Hofbräu München, Löwenbräu, Paulaner i Spaten. Te browary mają wyłączne prawo do warzenia piwa zgodnie z Reinheitsgebot i każdy z nich oferuje specjalne piwo warzone na tę okazję, zwane Oktoberfestbier. To właśnie to piwo, warzone zgodnie z wielowiekową tradycją, jest serwowane w pawilonach piwnych i cieszy się ogromnym uznaniem wśród uczestników festiwalu.
Atrakcje i wydarzenia towarzyszące
Oktoberfest to jednak nie tylko piwo i muzyka. Festiwal oferuje również mnóstwo innych atrakcji, w tym karuzele, konkursy i różnorodne gry, które przyciągają zarówno dorosłych, jak i dzieci. Dzięki temu Oktoberfest jest uważany za największy jarmark na świecie. Dla tych, którzy chcą doświadczyć tradycyjnej bawarskiej kultury, przygotowano liczne występy, a także stoiska z rękodziełem i lokalnymi produktami.
Oktoberfest kiedy?
Ciekawostką jest fakt, że Oktoberfest ma swoją specjalną ceremonię otwarcia, która odbywa się w jednym z namiotów piwnych. Tradycyjnie od 1950 roku, burmistrz Monachium otwiera festiwal, odszpuntowując pierwszą beczkę piwa przy pomocy drewnianego młotka. To symboliczny moment, który rozpoczyna 16 do 18 dni nieustannej zabawy w drugiej połowie września.
Wyzwania organizacyjne i pandemia
Organizacja tak ogromnego wydarzenia jak Oktoberfest to nie lada wyzwanie. Teren festiwalu jest przygotowywany przez wiele miesięcy, a bezpieczeństwo uczestników jest priorytetem. W ostatnich latach, zwłaszcza w 2020 i 2021 roku, festiwal napotkał na wyjątkowe trudności z powodu pandemii COVID-19. Z obawy o zdrowie publiczne oraz w związku z restrykcjami, Oktoberfest został odwołany po raz pierwszy od II wojny światowej. Był to trudny okres, zarówno dla organizatorów, jak i uczestników, którzy co roku czekali na to wyjątkowe wydarzenie. Na szczęście festiwal powrócił w 2022 roku, kiedy sytuacja pandemiczna uległa poprawie.
Znaczenie Oktoberfestu dla kultury i gospodarki
Oktoberfest ma ogromne znaczenie nie tylko dla Monachium, ale także dla całych Niemiec. Jest to wydarzenie, które przyciąga turystów z całego świata, co ma pozytywny wpływ na gospodarkę regionu. Festiwal generuje znaczące dochody, zarówno dla lokalnych przedsiębiorców, jak i całego sektora turystycznego. W ciągu kilkunastu dni Monachium zamienia się w tętniące życiem centrum kultury i rozrywki, gdzie tradycja spotyka się z nowoczesnością.
Oktoberfest jest również okazją do promowania bawarskiej kultury i tradycji. To tutaj ludzie z różnych zakątków świata mogą poznać bawarskie obyczaje, kuchnię, muzykę i oczywiście piwo. Festiwal ten stał się nieodłącznym elementem niemieckiej tożsamości kulturowej, a jego wpływ wykracza daleko poza granice Niemiec.
Podsumowanie
Oktoberfest to nie tylko festiwal piwa, ale także wielowiekowa tradycja, która łączy ludzi z różnych kultur i narodowości. Jego bogata historia, unikalna atmosfera oraz znaczenie kulturowe sprawiają, że jest to wydarzenie jedyne w swoim rodzaju. Od skromnych początków jako święto weselne, przez lata ewoluował w globalne święto radości, które każdego roku przyciąga miliony ludzi do Monachium. Oktoberfest to symbol bawarskiej gościnności, tradycji i radości życia – najlepszy czas w roku, kiedy ludzie spotykają się, by świętować wspólnie z przyjaciółmi i rodziną.
